Spis treści nr 1 (19) 2010/1431:

{phocagallery view=category|categoryid=1|imageid=4}

Aktualności

4 Wydarzenia, stałe rubryki

6 Paradoksy szwajcarskiego referendum, a zasady demokracji – Marcin Pierzchała

Żaden z sondaży poprzedzających referendum w Szwajcarii nie przewidział takiego scenariusza wydarzeń. Jego wynik z 29 listopada 2009 roku dotyczący zakazu budowy minaretów był jednoznaczny. Przy sięgającej ponad 53% frekwencji, 57,5% głosujących, czyli ponad 1,5 miliona uprawnionych do głosowania Szwajcarów, poprało zakaz budowania minaretów promowany przez prawicową Szwajcarską Partię Ludową (niem. Schweizerische Volkspartei – SVP). Postulat ten zyskał ponad 50% poparcie uczestników referendum w 22 z 26 kantonów. W niektórych z nich, np. w kantonie Appenzell Innerrhoden, ponad 70% wyborców opowiedziało się za tym rozwiązaniem.

8 Filmujmy! „Obiektywne” zbliżenie kultur – Izabela Smela

9 Notatki antyrasistowskie: Wojna i rasizm – wierni sojusznicy – Marcin Starnawski

Na 20 marca przypada 7. rocznica wybuchu wojny w Iraku, a dzień po niej Międzynarodowy Dzień Walki z Rasizmem. Daje to okazję do refleksji nad ideologią nienawiści „świata zachodniego” wobec tych, których uznaje on za obcych lub wrogów.

Temat numeru – Szari’a: zamiar i cele w prawodawstwie muzułmańskim

11 Ogólny zamiar prawodawstwa – Ali Abi Issa

W islamie poddanie się woli Allaha jest jedyną drogą do całkowitego uwolnienia się człowieka od wszelkich postaci zniewolenia, wszystkich uzależnień bez względu na ich pochodzenie, niezależnie od tego, czy są zewnętrzne czy wewnętrzne. Uczeni i myśliciele Szari’a wysnuli ten wniosek w oparciu o wypowiedź Rabi’y Ibn Amira, jednego z towarzyszy Proroka Muhammada, który uważał, że wspólnota muzułmańska została powołana przez Boga po to, aby: „wyprowadzić ludzi z niewoli w stosunku do człowieka przez doskonałość bycia sługą Allaha, z ciasnoty życia doczesnego do wszechstronności zarówno życia doczesnego jak i ostatecznego, z niesprawiedliwych wszelkich systemów do sprawiedliwości islamu”. Teza ta wynika także z filozofii nakazów i zakazów na której opiera się Szari’a i została ona wyznaczona przez dwa podstawowe motywy.

Historia makasid – Jarosław Banasiak

Od czasu wystąpienia Proroka Muhammada w Mekce i Medynie (początek VII wieku), muzułmanie w ciągu wieku zaludnili olbrzymie obszary od Chiny po Afrykę Płn. Nowe zjawiska społeczne na obszarach opanowanych przez muzułmanów pobudziły do dyskursu o sensowność poszukiwań celowości przepisów prawa muzułmańskiego. Dyskurs ten pierwotnie wyrastał z problemu dróg rozwoju prawa muzułmańskiego, a w kolejnych wiekach doszła jeszcze kwestia odszukiwania celowości całego systemu prawa islamu (makasid asz-szaria).

20 Historia powstania prawa – al-fiqh – Ali Abi Issa

Dziedzina al-fiqh powstała wraz z islamem. Wynika to z tego, że islam jest sumą przepisów doktrynalnych, moralnych i praktycznych. Te praktyczne zapisy za czasów Proroka (609–632 r.) ograniczały się do przepisów prawnych zawartych w Qur’anie oraz przepisów sformułowanych przez Proroka w postaci fatwa jakiegoś wydarzenia, wydania osądu podczas rozstrzygania jakiegoś nieporozumienia lub w odpowiedzi na jakieś pytanie. I dlatego można powiedzieć, że za czasów Proroka suma wszystkich regulacji prawnych, które w owych czasach sformułował al-fiqh, miała tylko dwa źródła: Qur’an i Sunnę.

Islam w Polsce

25 X Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce

Relacja z centralnych obchodów X Dnia Islamu w Kościele katolickim w Polsce – Ks. Adam Wąs

Chrześcijanie i muzułmanie wspólnie w przezwyciężaniu ubóstwa – Tomasz Stefaniuk

26 Bóg kocha dającego. Perspektywa krakowska – Violetta Reder

Media

27 Hollywoodzka edukacja – Krzysztof „Sula” Baranowski

Producent filmu Matrix, Barrie M. Osborne, ogłosił, że zamierza zrealizować film biograficzny o życiu Proroka Muhammada (PzN). Zanosi się na dużą, hollywoodzką produkcję, a wydarzenie to prowokuje do zadawania pytań, które mają szczególne znaczenie z punktu widzenia muzułmanów.

29 „Miłosierdzie dla światów” czy „głosiciel nowej ideologii”? – Tomasz Stefaniuk

Bismillah. Islam to coś więcej niż element polityki prowadzonej przez Arabów. Prorok Muhammad (PzN) to ktoś więcej niż, powiedzmy, wybitny arabski przywódca – to właśnie Prorok: szlachetny wysłannik Boży kierujący swe orędzie do całej ludzkości, „miłosierdzie dla światów” (Qur’an).

Świat islamu

30 Izolacja czy integracja? Postawy europejskich muzułmanów wobec kultury państw przyjmujących – Samanta Milanowska

Głównym czynnikiem przyciągającym imigrantów – muzułmanów do Europy po II wojnie światowej było zwiększone zapotrzebowanie na siłę roboczą. Europa Zachodnia potrzebowała rąk do pracy, aby podnieść się z kryzysu gospodarczego, będącego następstwem działań wojennych.

Cywilizacja muzułmańska

32 Coffea arabica – Katarzyna Jędrzejczyk-Kuliniak

Badania naukowe dowodzą, że pierwsze odnalezione przez archeologów rośliny kawowca pochodzą sprzed kilku milionów lat. Odkryć tych dokonano w środkowo-wschodniej Afryce. Przez długi czas krzewy występowały jako dziko rosnące rośliny. Około V lub VI wieku n.e. zaczęto je uprawiać – pierwsze plantacje mogły powstać już w 575 roku n.e. na Wyżynie Abisyńskiej i Półwyspie Somalijskim. Właśnie Etiopczykom i Arabom przysługuje palma pierwszeństwa pod względem odkrycia właściwości kawy oraz kultywowania zwyczaju jej picia.

Strawa dla ducha

34 Sprawdzian – Nidal Abu Tabaq

Każdy w swoim życiu zdaje wiele egzaminów, poddawany jest różnym sprawdzianom i testom. Pamiętasz, co czujesz w takich sytuacjach? Jak przebiegają Twoje przygotowania? Jak wyglądała sala egzaminacyjna?

Warto w tym momencie zadać bardzo ważne pytanie: czy porównywałeś kiedykolwiek egzamin ziemski z egzaminem Dnia Sądu Ostatecznego? Nie?! A więc spróbujmy to zrobić.

Informacja prasowa:

W nowym numerze „As-Salam”: „Szari’a: zamiar i cele w prawodawstwie muzułmańskim”

Koniec kwietnia wiąże się z premierą pierwszego numeru „As-Salam” w 2010 roku, bogatszego tym razem o cztery strony. W tekstach składających się na Temat Numeru znajdziemy nieporuszany do tej pory w literaturze polskiej ciekawy kontekst teorii prawa islamu. Imam Jarosław Banasiak, pokazuje w swoim artykule historyczną drogę, którą przebyli prawoznawcy islamu, opracowując i rozwijając teoretyczne aspekty uniwersalności zamiarów i celów Szari’a (makasid). Z kolei pierwszy z tekstów imama Alego Abi Issy odsłania przed nami rozwiązania instytucjonalne i praktykę, oparte o te ustalenia. W swoim drugim tekście, stanowiącym oddzielną sekcję Tematu Numeru, imam prezentuje historyczny szkic ewolucji prawa oraz prawoznawstwa w obrębie nauk muzułmańskich.

Ponadto w numerze znajdziemy socjologiczną refleksję Marcina Pierzchały, młodego badacza z Uniwersytetu Łódzkiego, nt. paradoksów szwajcarskiego referendum. Z kolei Marcin Starnawski, nauczyciel akademicki i działacz społeczny, w swoim przenikliwym felietonie analizuje związki wojen prowadzonych przez Zachód z ideologią rasistowską. Prezentujemy również trzy relacje z obchodów X Dnia Islamu w Kościele katolickim w Polsce, wydarzenia niewątpliwie wyjątkowego nie tylko w skali kraju, ale i Europy. Redaktor Krzysztof Baranowski zastanawia się nad pożytkami i problemami związanymi z realizacją filmu biograficznego o życiu Proroka Muhammada, której podjął się Barrie M. Osborne, producent m.in. filmu Matrix. W dziale „Media” znajdziemy również krytyczną refleksję redaktora Tomasza Stefaniuka nad książką Historia powstania islamu jako doktryny społeczno-politycznej, zaś w dziale „Świat islamu” analizę sytuacji społeczności muzułmańskiej w Europie. Na chwile odprężenia proponujemy artykuł redaktor Katarzyny Jędrzejczyk-Kuliniak poświęcony zwyczajowi picia kawy, a także historii jej ekspansji. Obok tego, jak zwykle oferujemy stałe działy, a w nich analizy raportów społecznych, wieści ze świata, relację z polsko-palestyńskiej wymiany młodzieży w ramach projektu „Let’s film”, zaś w refleksji muftiego Nidala Abu Tabaqa odnajdziemy porównanie egzaminu ziemskiego z egzaminem Dnia Sądu Ostateczengo.

„As-Salam” jest dostępne w EMPIK-ach oraz wybranych salonach prasowych RUCH-u. Zachęcając do sięgnięcia po autentyczne źródło wiedzy o islamie jakim jest „As-Salam”, prezentujemy poniżej pełną wersję tekstu wprowadzającego do numeru autorstwa imama Jarosława Banasiaka:

Od pewnego czasu obserwujemy nasilenie postrzegania historii islamu tylko i wyłącznie z perspektywy dramatycznych i tragicznych wydarzeń współczesności. Takie stanowisko nazywa się w historiografii prezentyzmem. Profesor Jerzy Szacki nie negował, że historia służy teraźniejszości, lecz w chwili, kiedy jej rola polega tylko na tym, traci wszelki sens. W ubiegłym roku Wael Hallaq ukazał mechanizm tego typu historiografii na przykładzie badań nad prawem muzułmańskim, dokonanych w połowie zeszłego stulecia przez autorytet europejskiej orientalistyki, Josepha Schachta. Badacz ten, z wykształcenia prawnik, przekonywał, że przed połową VIII wieku, a więc ponad 100 lat po wystąpieniu Proroka Muhammada, nie istniało coś takiego, jak prawo muzułmańskie, a Qur’an nie był moralnym punktem odniesienia dla pierwotnej społeczności muzułmańskiej. Otóż poglądy Schachta uwikłane były w XIX-wieczne koncepcje prawoznawstwa europejskiego, z dominującym postulatem rozdziału moralności i prawa. Tymczasem, nigdy w historii islamu, a nawet chrześcijaństwa, obie sfery nie rozstały się ze sobą, ani nie było między nimi antagonizmu. Dlatego ustalenia Schachta należy potraktować jako ahistoryczne.

Źródła przepisów islamu szybciej odnajdziemy w najpierwotniejszym „pokładzie” Qur’anu z początkowego okresu działalności Proroka Muhammada, aniżeli poza nim. Prawo muzułmańskie nie może obejść się bez bogactwa pojęć moralnych Qur’anu, co potwierdzone zostało w badaniach orientalisty z Japonii Tashihiko Izutsu. Już w Mekce Prorok Muhammad otrzymał, wg słów Hallaqa, „uniwersalną moralność”. Stanowiła ona duchowe zaplecze prawa islamu, które dopiero miało objawić się po emigracji Proroka do Medyny. Qur’an pozostaje nieprzemijającym kodeksem moralnym dla wierzącego, i z tego powodu w ponad 180 miejscach odnajdujemy w nim apel o budowanie osobowości nakierowanej na życie moralne (salihat). Prawo muzułmańskie – Szari’a – poszło w kierunku (kasd) wskazywanym przez tę moralność.

< Poprzednia		Następna >